Psihološko savetovalište Radica Ristić Stojilković

Depresija od rođenja do mlađe školske dobi  Depresija se može dijagnostifikovati kod dece nakon 2-3. godine iako je tom periodu depresija izuzetno retka. Depresija se u predškolskom periodu karakteriše simptomima kao što su iritabilnost, apatija, plačljivost i sl. Depresija u kasnom detinjstvu i pretpubertetu U ovom periodu depresija kao dijagnoza se postavlja vrlo retko iz razloga što u ovom periodu deca imaju relativno malo vidljivih depresivnih simptoma. Istraživanja nam govore kako u ovom uzrastu ima samo 1.5% do 2% dece koja zadovoljavaju kriterijume depresije. Dete u ovom uzrastu nije sposobno da opiše i predoči rečima svoje osećaje.

Depresija se često javlja udruženo sa još nekim poremećajem. Najčešće je to anksioznost . Neka istraživanja pokazuju da se depresija i anksioznost javljaju zajedno u 20-75% slučajeva kod odraslih osoba. Kod adolescenata je taj procenat nešto manji (5-55%).

Autizam - Reakcija na zvuk Deca koja imaju autizam mogu biti hiposenzitivna ili hipersenzitivna na zvukove. Roditelji i učitelji izveštavaju da kod neke dece koja imaju autizam prividno bezazleni zvukovi mogu uzrokovati vrlo žestoke reakcije i anksioznost. To može biti posebno problematično u školi koja obično uključuje mnogo različitih zvukova kao što su škripanje stolice, zvono, škripanje krede i sl. Osobe koje imaju autizam izveštavaju da su njima takvi zvukovi izuzetno intenzivni.

Depresija - Klinička slika kod dece Deca kod koje se razvila depresija izgledaju tužno, govore monotonim glasom, usamljeni su, pokreti su im usporeni. Sebe najčešće opisuju negativnim terminima kao npr. ja sam glup, loš, niko me ne voli i sl. Depresija je kod dece često prikrivena somatskim smetnjama kao što su bol u stomaku, glavobolje i sl. Sa uzrastom sve više dolazi do izražaja loš self-sistem pa se opisuju kao apatični, iritabilni, kao deca sa lošom koncentracijom.

Prve dve godine života izuzetno su važne za razvoj privrženosti i individuacije. Neadekvatno roditeljstvo u tom periodu i popratne stresne situacije, utiču na to da se razvije anksioznost i depresija kod dece. Depresija koja se javlja u prvih nekoliko godina života smatra se reakcijom na gubitak voljene osobe, koju prati osećanje bespomoćnosti i slabosti. Kao reakcija na produženu separaciju od roditelja, može se javiti i anaklitička depresija. U tim situacijama, kod deteta se javlja agitiranost, anksioznost , povlačenje, očaj i poricanje ljubavi. Kasnije u detinjstvu, depresija može biti i reakcija na gubitak samopoštovanja, pa se tada javljaju i osećanja inferiornosti, krivice i beskorisnosti.

Većina osoba koja ima autizam , a isto tako i njihovi roditelji, staratelji i učitelji, prepoznaju anksioznost kao karakteristiku osoba koje imaju autizam. Neki autori smatraju da se anksioznost može odnositi na različite izvore, uključujući:  nesposobnost osobe koja ima autizam da se izrazi

Depresija i njena povezanost sa porodičnim odnosima se veoma dugo ispituje, a rezultati jasno pokazuju da je depresija kod dece značajno povezana sa porodičnim interakcijama i to: odbacivanjem i kontrolom. Odbacivanje se odnosi na negativna i neprijateljska osećanja roditelja prema detetu, nasuprot prihvatanju, toplini i razumevanju. Kontrola se odnosi na roditeljsku zaštitu i kontrolu, nasuprot autonomiji. Odbacivanje i kontrola često dovode do toga da roditelji upravljaju detetom i tako smanjuju njegovu individualnost.